تست‌های تشخیصی دیابت:

دیابت به‌طور معمول با تست‌های مختلفی تشخیص داده می‌شود که هر یک به نوعی وضعیت کنترل قند خون و عملکرد انسولین در بدن را بررسی می‌کنند. برخی از این تست‌ها برای تشخیص دیابت و برخی برای پایش و مدیریت آن استفاده می‌شوند. همچنین، تست سی‌پپتید برای ارزیابی میزان تولید انسولین در بدن استفاده می‌شود که اطلاعاتی درباره نوع دیابت و عملکرد پانکراس ارائه می‌دهد.

1. آزمایش قند خون ناشتا (FBS):

• شرح: این آزمایش به‌طور معمول اولین تستی است که برای تشخیص دیابت درخواست می‌شود. بیمار پس از ناشتا بودن به مدت حداقل ۸ ساعت، نمونه خون می‌دهد تا سطح گلوکز خون ناشتا اندازه‌گیری شود.

• محدوده نتایج:

  • کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر: طبیعی

  • ۱۰۰-۱۲۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر: پیش‌دیابت

  • بالاتر از ۱۲۶ میلی‌گرم در دسی‌لیتر: دیابت

2. تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT):

• شرح: در این تست، فرد ابتدا ناشتا بوده و سپس یک محلول گلوکز نوشیده و سطح قند خون او در بازه‌های زمانی مختلف (معمولاً ۲ ساعت بعد از مصرف محلول) اندازه‌گیری می‌شود. این تست به‌ویژه برای تشخیص دیابت بارداری و نیز بررسی مقاومت به انسولین در دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود.

• محدوده نتایج:

  • کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر: طبیعی

  • ۱۴۰-۱۹۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر: پیش‌دیابت

  • بالاتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر: دیابت

3. آزمایش قند خون تصادفی (Random Blood Glucose):

• شرح: این تست در هر زمان از روز، بدون توجه به آخرین وعده غذایی انجام می‌شود و معمولاً در مواقعی که بیمار علائم شدید دیابت دارد، درخواست می‌شود.

• محدوده نتایج:

  • اگر سطح قند خون تصادفی بیشتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد و با علائمی مانند تشنگی، خستگی و تکرر ادرار همراه باشد، ممکن است نشان‌دهنده دیابت باشد.

4. آزمایش هموگلوبین A1c (HbA1c):

• شرح: این آزمایش میانگین سطح قند خون را در سه ماه گذشته اندازه‌گیری می‌کند. HbA1c نشان‌دهنده میزان هموگلوبینی است که به گلوکز متصل شده و برای بررسی میزان کنترل قند خون در افراد دیابتی استفاده می‌شود.

• محدوده نتایج:

  • کمتر از ۵.۷ درصد: طبیعی

  • ۵.۷-۶.۴ درصد: پیش‌دیابت

  • ۶.۵ درصد یا بالاتر: دیابت

• مزایا: این تست اطلاعات طولانی‌مدت‌تری درباره وضعیت قند خون فرد ارائه می‌دهد و نیازی به ناشتا بودن ندارد.

• مدت زمان جواب‌دهی: در آزمایشگاه ما این تست در دو روز آماده می‌شود.

• 5. آزمایش کتون ادرار (Urine Ketones):

• ·         شرح: این آزمایش برای تشخیص وجود کتون‌ها در ادرار انجام می‌شود. کتون‌ها موادی هستند که در نتیجه سوزاندن چربی‌ها به‌جای گلوکز در بدن تولید می‌شوند و ممکن است نشان‌دهنده دیابت نوع ۱ یا عدم کنترل شدید دیابت نوع ۲ باشد. این تست در مواقع اضطراری مانند کتواسیدوز دیابتی (وضعیت خطرناک در دیابت نوع ۱) استفاده می‌شود.

• ·         محدوده نتایج:

• o        وجود کتون‌ها در ادرار نشان‌دهنده کنترل نامناسب قند خون و خطر کتواسیدوز دیابتی است.

• 6. آزمایش پروفایل لیپیدی (Lipid Profile):

• ·         شرح: این آزمایش برای بررسی سطوح چربی‌های مختلف خون از جمله کلسترول و تری‌گلیسیرید استفاده می‌شود. دیابت می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش دهد و به همین دلیل بررسی پروفایل لیپیدی نیز برای مدیریت دیابت اهمیت دارد.

• 7. آزمایش سی‌پپتید (C-Peptide):

• ·         شرح: تست سی‌پپتید برای اندازه‌گیری میزان تولید انسولین توسط پانکراس استفاده می‌شود. زمانی که انسولین توسط پانکراس تولید می‌شود، مقدار مساوی از مولکولی به نام سی‌پپتید آزاد می‌شود. این تست می‌تواند به تفکیک دیابت نوع ۱ از دیابت نوع ۲ کمک کند، زیرا در دیابت نوع ۱، تولید انسولین و در نتیجه سطح سی‌پپتید بسیار پایین است، در حالی که در دیابت نوع ۲ سطح آن ممکن است همچنان طبیعی یا حتی بالا باشد.

• ·         کاربرد:

• o        تشخیص نوع دیابت (نوع ۱ یا ۲)

• o        ارزیابی عملکرد پانکراس و توانایی تولید انسولین

• ·         محدوده نتایج:

• o        سطح پایین سی‌پپتید: نشان‌دهنده کاهش تولید انسولین، معمولاً در دیابت نوع ۱.

• o        سطح بالا یا طبیعی سی‌پپتید: نشان‌دهنده مقاومت به انسولین، معمولاً در دیابت نوع ۲.

• 8. آزمایش آنتی‌بادی‌های دیابتی (Diabetes Autoantibodies):

• ·         شرح: این آزمایش برای شناسایی آنتی‌بادی‌های خاصی است که در بدن افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ تولید می‌شود. وجود این آنتی‌بادی‌ها نشان‌دهنده یک فرآیند خودایمنی است که به تخریب سلول‌های بتا پانکراس منجر می‌شود. این تست می‌تواند در تشخیص دیابت نوع ۱ به‌ویژه در مراحل اولیه کمک کند.

• 9. تست پپتید انسولین (Insulin Assay):

• ·         شرح: این تست میزان انسولین موجود در خون را اندازه‌گیری می‌کند. معمولاً به‌همراه تست سی‌پپتید درخواست می‌شود تا عملکرد پانکراس و تولید انسولین را ارزیابی کند.

• چرا آزمایشگاه درمانگاه شبانه روزی صابر؟

آزمایشگاه درمانگاه شبانه‌روزی صابر با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و تیم متخصص، مجموعه کاملی از آزمایش‌های تشخیصی و پایشی مرتبط با دیابت را ارائه می‌دهد. چه برای تشخیص اولیه دیابت و چه برای پایش مداوم وضعیت قند خون و عملکرد پانکراس، ما آماده‌ایم تا به شما کمک کنیم بیماری دیابت را به بهترین شکل مدیریت کنید.

(برای دریافت نوبت و مشاوره با کارشناسان آزمایشگاه ، می‌توانید با ما تماس بگیرید یا به صورت آنلاین از خدمات ما استفاده کنید.)